Arnhem in een wereld vol uitdagingen
De wereld verandert in een hoog tempo. Geopolitieke spanningen, zoals de oorlogen in Gaza en Oekraïne, en de toenemende concurrentie tussen grootmachten als de Verenigde Staten, China en Rusland maken de toekomst onvoorspelbaar. Deze wereldwijde ontwikkelingen zorgen niet alleen voor mondiale onzekerheid, maar raken ook ons dagelijks leven. Arnhemmers maken zich zorgen over kelderende beurskoersen, nemen noodpakketten in huis en vragen zich af in welke wereld hun kinderen opgroeien.
Te midden van deze complexe spanningen blijft Arnhem standvastig. Terwijl maatschappelijke tegenstellingen soms worden verscherpt, zoeken wij als stad actief de dialoog op. De Avond van de Goede Moed, georganiseerd in november, is daar een krachtig voorbeeld van: een moment waarin wij elkaar opzoeken en samen bouwen aan begrip en samenwerking.
Ook als stadsbestuur zien we de toekomst met een dosis onvoorspelbaarheid. Maar we ontlenen onze kracht aan de bewezen veerkracht en solidariteit van Arnhem. De recente verwoestende brand in ons historische centrum heeft ons nogmaals duidelijk gemaakt hoe essentieel veiligheid is. Dankzij de snelle en professionele inzet van onze veiligheidsdiensten zijn levens beschermd gebleven en is verdere schade voorkomen. Deze gebeurtenis heeft de verbondenheid onder Arnhemmers versterkt en maakt ons als stad nog sterker.
Met het oog op de toekomst staan we als stad klaar om onze ambities waar te maken. Waar we drie jaar geleden aan de start stonden, hebben we vandaag al een stevige basis voor een duurzaam, groen, kansrijk en verbonden Arnhem. Het is onze missie om deze kracht verder te bestendigen voor alle Arnhemmers.
Ook de komende jaren willen we ons volop inzetten voor een gastvrije stad waar iedereen zich thuis voelt, ongeacht achtergrond of situatie. We investeren in een groene, veilige woonomgeving en geven de natuur alle ruimte. We zetten ons maximaal in voor goede volkshuisvesting door het woningaanbod te vergroten en wonen betaalbaar te maken. Zo zorgen we dat Arnhem een fijne plek is om te wonen voor mens en dier.
Nu de gevolgen van de klimaatverandering wereldwijd steeds zichtbaarder worden, blijven wij vooroplopen op het gebied van klimaat en energie. We investeren proactief in een duurzame, groene en circulaire samenleving.
We staan we pal voor onze kwetsbare inwoners. Juist in tijden van onzekerheid is het onze taak om hen te ondersteunen en perspectief te bieden. Of het nu gaat om armoedebestrijding, (jeugd)zorg en welzijn, of het creëren van gelijke kansen – Arnhem is een stad waarin mensen omkijken naar elkaar en waar wordt samengewerkt aan een duurzame, sociale en veerkrachtige toekomst. Daarbij hebben we bijzondere aandacht voor onze wijken in Arnhem-Oost via het Nationaal Programma Arnhem-Oost. We nemen onze verantwoordelijkheid als het gaat om het opvangen van mensen op de vlucht, omdat we geloven dat solidariteit en medemenselijkheid geen grenzen kennen.
Laatste perspectiefnota bestuursperiode
Met de laatste fase van deze bestuursperiode in zicht, blikken we terug op een periode waarin veel is bereikt. Er zijn op veel beleidsterreinen vernieuwende visies opgesteld waarin onze koers is aangegeven. Op diverse terreinen staat Arnhem inmiddels bekend om een toonaangevend innovatieve aanpak, denk bijvoorbeeld aan Immerloo schuldenvrij; Radicaal vergroenen; onze Vluchtelingenaanpak; de Mobiliteitsvisie en bijvoorbeeld Energie voor Arnhem. Ook in landelijk perspectief gelden we op meerdere dossiers, zoals Arnhem-Oost en Spoorzone, als voorbeeld voor andere steden.
Tegelijkertijd richten we onze blik vooruit. De komende jaren staan in het teken van uitvoering en borging van de ingezette koers. Veel visies en plannen zijn vastgesteld en komen nu tot realisatie. Dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, voor ons als bestuur, voor onze organisatie en vooral ook voor de stad. Juist ook omdat de we dit gaan uitvoeren en moeten waarmaken in een stad die in de komende jaren sterk gaat groeien. De schaalsprong van Arnhem is nu al goed merkbaar, met een groeiend aantal gebiedsontwikkelingen, woningbouwprojecten en transformatieopgaven die vragen om regie en afstemming en die ook van de bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisatie veel en veel tegelijk vragen. Tegelijkertijd is er heel veel werk te doen in de bestaande stad. We willen dit in samenhang en in een goede onderlinge balans. Daar zijn onze plannen op gericht: de stad in balans ontwikkelen, waarbij groei hand in hand gaat met leefbaarheid, duurzaamheid en sociale samenhang in de nieuwe en bestaande stad.
Financiële positie onzeker
Net als in de voorgaande jaren zijn de financiële omstandigheden waaronder we deze Perspectiefnota opstellen helaas onzeker. Dit komt met name door het onzekere financiële meerjarenperspectief vanuit de Rijksoverheid. Het ravijn dient zich in 2026 aan. Als gemeente Arnhem hebben we hierop geanticipeerd en is het ons – als een van de weinige gemeenten – vorig jaar gelukt om een sluitende meerjarenbegroting vast te stellen. Toch merken ook wij dat de financiële situatie steeds meer knelt. Met pijn en moeite lijken we de grootste knelpunten (die zich ieder jaar voordoen) dit jaar op te kunnen vangen. Gelukkig zonder opnieuw te moeten bezuinigen. Maar het realiseren van onze ambities voor de stad staat steeds verder onder druk. Daarom hopen we van harte dat het Rijk bij de meicirculaire ruimte schept die het mogelijk maakt om financiële knelpunten op te lossen en onze ambities waar te maken.
Staat van de stad
'Staat van de Stad' geeft een overzicht van de cijfermatige trends en ontwikkelingen op een breed aantal thema's, zoals demografie, economie, veiligheid, armoede, gezondheid en leefbaarheid. Uit de cijfers komt onder andere naar voren dat meer inwoners een diversere achtergrond hebben en dat vergrijzing ook in een relatief jonge stad als Arnhem de komende jaren zichtbaar zal worden. Verder blijven er grote verschillen tussen wijken. Met name in de wijken in het gebied Arnhem-Oost hebben inwoners relatief vaak moeite met rondkomen, voelen zij zich vaker onveilig en voelen zich minder gezond. Zij ervaren ook een minder prettige woonomgeving. In andere wijken, met name in Arnhem-Noord, zien we veel vaker inwoners die prettig wonen, weinig eenzaamheid voelen en weinig verloedering en overlast ervaren. Staat van de Stad 2024 is te raadplegen via deze link .
Met deze Perspectiefnota informeren we uw raad niet alleen over de stand van de gemeentefinanciën. We nemen u ook mee in de hoofdlijnen van het beleid en de toekomst die we voor ogen hebben. Daarbij beschrijven we op hoofdlijnen onze inspanningen, ambities, (mogelijke) knelpunten en uitdagingen voor een duurzaam, groen, kansrijk en verbonden Arnhem. Onze ambities voor de stad blijven onverminderd groot. Graag gaan we met u in gesprek over de ontwikkelingen die op ons afkomen.