Bijdrage Platform Klimaatbesteding Arnhem
Vanuit meerdere groepen in de stad is het initiatief geboren om het platform 'Arnhem Klimaatbestendig' op te richten. Het platform Arnhem Klimaatbestendig richt zich vooral op de bewustwording en het stimuleren van het nemen van maatregelen door particulieren. Dit gaat via klimaatcafé 's, de website arnhemklimaatbestendig.nl, het geven van informatie op bewonersavonden en andere vormen van communicatie.
Tot en met 2025 is een bedrag van € 100.000 beschikbaar, dat wordt toegerekend aan de rioolheffing. Voorgesteld wordt om hier ook voor 2026 en de jaren daarna structureel een bedrag van € 100.000 voor te reserveren en deze lasten te betrekken bij de rioolheffing.
Verlenging Subsidieregeling Groenblauwe Initiatieven
De subsidieregeling Groenblauwe Initiatieven werd door het college vastgesteld op 6 december 2022. Zoals ook blijkt uit onze monitoring van de inzet en resultaten van de regeling is de regeling een groot succes. Het aantal mensen en organisaties dat van de regeling gebuikt maakt is groot en neemt nog altijd toe, ook in de kwetsbare wijken van onze stad. Alleen het bedrijfsleven bleef tot nu toe achter. Met de inzet van deze regeling dragen wij samen met bewoners en ondernemers aanzienlijk bij aan een groene, leefbare en klimaatadaptieve stad. De subsidieregeling loopt in 2025 af. Er volgt een evaluatie van de regeling en een verlenging van de regeling zal voorgelegd worden aan de raad. Er is in de begroting 2026 deels dekking voor deze verlening opgenomen, deze dekking is echter niet voldoende. We stellen voor de regeling met een jaar te verlengen en ook in 2026 een aanvullend bedrag van € 180.000 hiervoor beschikbaar te stellen en deze kosten te betrekken bij de rioolheffing.
Betaalbaarheid en versnelling woningbouw
De ambitie van onze gemeente als het gaat om wonen zijn verwoord in de Woonvisie. We hebben meer betaalbare woningen in onze gemeente nodig om aan de behoefte te voldoen. Tegelijk willen we hiermee de tweedeling in onze stad verminderen. Dit beleid is vertaald naar een groot aantal acties. Betaalbaarheid staat onder druk. Dit vraagt om acties. Dit doen we door in te zetten op conceptueel bouwen proberen we door meer efficiëntie in de bouwketen woningen met een goede prijs-kwaliteit verhouding te realiseren. Meer in de breedte is het van belang in goed contact te blijven staan met alle partners die betrokken zijn bij de nieuwbouw. Dit doen we door te participeren in de op te richting stichting waardoor het Bouwberaad de komende tijd zich verder kan door ontwikkelen. Dit geldt voor de nieuwbouw, maar ook voor optop projecten. Optoppen is tegelijk een van de onderdelen van de aanpak van de bestaande voorraad. Immers, de meeste woningen staan er al.
We brengen inzichtelijk wat het verband is tussen diverse acties die nu al op dit vlak worden uitgevoerd zoals de bewustwordingscampagne verhuizen, de woonruimteverdeling op basis van de huisvestingsverordening, en housing first voor bijzondere doelgroepen. Een groot deel van de bestaande voorraad betreft particuliere huurwoningen. Eind 2024 is de verhuurverordening en de leegstandverordening ingevoerd. Hiermee gaat de gemeente behoorlijk interveniëren in deze markt. Het is van belang de contacten met de huurders in goede banen te leiden via het Huurdershuis en de contacten met de verhuurders via de doorontwikkeling van het stedelijk verhuuroverleg. We stellen voor om deze kosten van incidenteel € 350.000 in 2025 en € 350.000 in 2026 te dekken vanuit de gereserveerde middelen voor de betaalbaarheid en versnelling woningbouw in de BR Volkshuisvesting.
Ontwikkelperspectief Malburgen
Voor Malburgen wordt met middelen vanuit Nationaal Programma Arnhem-Oost een ruimtelijk-fysiek ontwikkelperspectief opgesteld, waarin aan de hand van de sociale opgaven voor deze wijk beschreven wordt welke fysieke kansen er zijn voor de wijk om de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de wijk te versterken.
Dit perspectief 'Malburgen Samen Vooruit' schetst een visie op de wijk in 2040. De meerwerkkosten voor het opstellen van het Ontwikkelperspectief Malburgen bedragen € 40.000. Samen met bewoners en Volkshuisvesting werken we aan een nieuw Ontwikkelperspectief voor Malburgen, dat rond de zomer wordt aangeboden aan de gemeenteraad. Het Ontwikkelperspectief heeft een horizon van 15 jaar en loopt tot 2040. In het Ontwikkelperspectief worden kansrijke projecten benoemd om Malburgen te verbeteren. Vaak zijn dit projecten die vragen om een samenwerking tussen gemeente, corporatie(s), ontwikkelaars, beleggers, gebiedspartners en bewoners. Voor verschillende ambities is nog geen budget beschikbaar.
Vissenbuurt
Het project Vissenbuurt gaat over de sloop-nieuwbouw van 186 sociale huurwoningen in Malburgen. In oktober 2024 is de Startnotitie Vissenbuurt vastgesteld waarin de ruimtelijke kaders voor deze transformatie zijn weergegeven. Daarin is aangegeven dat er tussen 204 en 260 woningen teruggebouwd kunnen worden. De gemeentelijke kosten voor sloop- en nieuwbouw bedragen € 260.000. We stellen voor om deze kosten van incidenteel € 300.000 in 2025 te dekken vanuit de BR Volkshuisvesting.
Woonbeleid
In Arnhem staan we voor grote opgaven. We moeten de groei van onze stad in goede banen leiden en tegelijkertijd de nijpende woningnood en woonongelijkheid oplossen. Daarbij zetten we in op goede woningen voor iedereen. Dit betekent ook dat woningen die verhuurd worden een goede kwaliteit moeten hebben en de gezondheid niet schaden. Daarom willen we geld vrijmaken voor de aanpak van een aantal woning-specifieke problemen zoals schimmelvorming. We stellen voor deze kosten van incidenteel € 27.000 in 2025, € 200.000 in 2026, € 100.000 in 2027 en € 100.000 in 2028 te dekken vanuit de BR Volkshuisvesting.
Voor de uitvoering van de Woonvisie Arnhem 2024-2029/2034 is daarnaast budget nodig voor reguliere onderzoekskosten, juridische advieskosten en andere advieskosten, bijvoorbeeld met betrekking tot het stimuleren van collectieve wooninitiatieven CPO en een woonconcept voor jongeren met een beperking. Ook is een indexatie opgenomen op de incidentele kosten, die de komende jaren doorlopen. We stellen voor om deze kosten van incidenteel € 126.000 in 2025, € 126.000 in 2025, € 63.000 2026, 2027 en 2028 en € 3.000 in 2029 en 2030 te dekken vanuit de BR Volkshuisvesting.
Stadsoase
Het plan voor een Stadsoase gaat over het gebied rondom het Stadstheater. Culturele gebouwen en een groene openbare ruimte vormen samen de Stadsoase: een fijne plek voor mens, plant en dier. Het plan sluit aan op de verbouwing van het Stadstheater. Die verbouwing heeft gevolgen voor de inrichting van de openbare ruimte. Het nieuwe theater maken we toegankelijk voor bezoekers, werknemers en artiesten. Hiervoor is ruimte nodig, vooral aan de kant van de singel. De rest van het gebied maken we zo groen mogelijk. Het gebied rond de Waalse kerk vormt het groene hart van de Stadsoase. Dit wordt een groene, koele plek met watervallen en een beekje. Dit helpt om het stadsklimaat aangenaam te houden.
Voor een toegankelijk Stadstheater is in de begroting al in middelen voorzien. Voor het groene hart van de Stadsoase is een investeringsbudget in 2027 noodzakelijk. Vanuit het Klimaatadaptatiefonds wordt in 2026 een incidentele bijdrage geleverd van € 580.000 voor dit investeringsbudget. De daaruit voortvloeiende structurele kapitaallasten bedragen vanaf 2028 een bedrag van € 32.500. We onderzoeken de mogelijkheid om deze bedragen (deels) te betrekken bij de rioolheffing.
Bomenplan
Om het bestaande Bomenbeleid en de Arnhemse groene ambities te kunnen blijven realiseren, is het noodzakelijk dat het bestaande investeringskrediet Bomenplan beschikbaar blijft. In onze vergroeningsopgave hebben bomen het meeste impact op het klimaatbestendig maken van de stad, het versterken van de biodiversiteit, het verbeteren van het welzijn en het creëren van een leefbare stad.
Daarom is het van groot belang om dit investeringskrediet te handhaven. Zonder extra bomen en groeiplaatsverbeteringen bij bestaande bomen, geen leefbare gezonde groene stad.
Het voorstel is dan ook om het bedrag van € 1.000.000 investeringskrediet, dat tot en met 2026 deels incidenteel beschikbaar is, ook in 2027 beschikbaar te stellen. Dit betekent vanaf de jaarschijf 2027 een aanvullend investeringsbudget van € 650.000 met daaruit vloeiende kapitaallasten van € 25.000 vanaf 2028. Deze structurele kapitaallasten kunnen vanaf 2028 gedekt worden uit de reeds beschikbaar gestelde exploitatiemiddelen voor het bomenplan. Voor aanvullende krediet in toekomstige jaren zal onderzocht worden of deze tevens bekostigd kunnen worden uit reeds beschikbaar gestelde middelen.
Verkabelen hoogspanningskabels
In het kader van artikel 22a van de Elektriciteitswet 1998 kan een college van burgemeester en wethouders of een college van gedeputeerde staten (hierna: gemeente of provincie) bij de netbeheerder een verzoek indienen om een bovengronds gedeelte van een elektriciteitsnet te verplaatsen of vervangen door een ondergronds deel. Dit verzoek kan worden ingediend voor door de minister van Economische Zaken en Klimaat aangewezen tracédelen. Op grond van artikel 22a, zevende lid van Elektriciteitswet 1998 is de uitwerking van deze regeling opgenomen in het “Besluit van 3 oktober 2018, houdende nadere regels met betrekking tot het verplaatsen of verkabelen van een hoogspanningsverbinding” (hierna: AMvB). In deze AMvB is bepaald dat de eigen bijdrage van de gemeente is gemaximeerd op € 975.000 per kilometer nieuw aan te leggen tracédeel (prijspeil 2018). Om te voorkomen dat de reële omvang van de maximale bijdrage door inflatie afneemt, is tevens bepaald dat het bedrag jaarlijks van rechtswege wordt geïndexeerd. De totale lengte van de verkabeling bedraagt ca. 1,5 km.
In de bestemmingsreserve Volkshuisvesting is een bedrag van € 1,5 miljoen opgenomen voor het verkabelen van de hoogspanningskabels. We stellen voor om hieruit het haalbaarheidsonderzoek verkabeling Elst-Kattenburg te dekken. Dit betreft het onderzoek naar de verkabeling van de bovengrondse 150 kV-verbinding Elst-Kattenberg (tussen mast 61 en mast 67). In 2025 wordt dit haalbaarheidsonderzoek door de netbeheerder, in afstemming met de gemeente, uitgevoerd.
Het resterende bedrag in de bestemmingsreserve kan vervolgens in 2025 vrijvallen en voorgesteld wordt dit om te zetten in een investeringskrediet van € 1,8 miljoen (inclusief de indexatie van de afgelopen jaren), waarbij vanaf 2029 de kapitaallasten ten laste van de algemene middelen worden gebracht.
Voortzetting Wijkgroenagenda's
De wijkgroenagenda’s zijn eind 2026 voor alle wijken van Arnhem afgerond. Voor de agenda’s die in 2025 en 2026 zijn opgesteld volgt daarna in 2027 nog een uitvoeringstraject. Daarvoor is ruimte aanwezig van € 250.000 in het klimaatadaptatiefonds. Vanaf 2027 zal gestart worden met een actualisatie van de wijkgroenagenda’s. Ook daarop zullen vergroeningsmaatregelen volgen. De verwachting is dat deze maatregelen gedekt kunnen worden uit bestaande onderhoudsbudgetten en het groenfonds/bomenplan.
Lasteneffect riool- en afvalstoffenheffing
In deze Perspectiefnota wordt voor een aantal ontwikkelingen en ambities voorgesteld om deze te door te berekenen in de hoogte van de riool- en afvalstoffenheffing. Het gaat daarbij om:
Bijdrage Platform Klimaatbestendig Arnhem
- Verlenging Subsidieregeling Groenblauwe Initiatieven
- Vertaling Burgerberaad afval in Uitvoeringsagenda Arnhem Schoner 2025-2026
- Oninbare posten lokale heffingen
- Kwijtschelding lokale heffingen
Aangezien het tarief verlagend effect van de lagere kosten voor kwijtschelding een groot deel van de tarief verhogende effecten compenseert, is het totaaleffect van bovenstaande punten op de hoogte van de riool- en afvalstoffenheffing beperkt. Voor de afvalstoffenheffing betekent doorberekenen van bovenstaande punten een gemiddelde lastenstijging van € 0,22 structureel. Voor de rioolheffing gaat het voor 2026 om een gemiddelde lastenstijging van bijna 1 procent, vanaf 2027 is er sprake van een zeer beperkt dalend effect op de lasten.
In het berekende lasteneffect is de doorberekening van de vertaling Burgerberaad Afval in de uitvoeringsagenda Arnhem Schoner 2025-2026 niet meegenomen, aangezien de financiële consequenties hiervan nog niet in beeld zijn. In 2024 hebben wij een Burgerberaad Afval georganiseerd met als centrale vraag: “Wat kan de gemeente Arnhem doen om de hoeveelheid afval van inwoners, instellingen en bedrijven tot een minimum te beperken". Na 5 intensieve en waardevolle bijeenkomsten heeft het Burgerberaad Afval uiteindelijk 28 adviezen geformuleerd. Op dit moment worden deze adviezen vertaald en verwerkt in een uitvoeringsagenda afval, die in het tweede kwartaal van 2025 aan de raad wordt aangeboden. We stellen voor om na behandeling van de uitvoeringsagenda door de raad, de financiële consequenties van de vastgestelde maatregelen te betrekken bij de afvalstoffenheffing.
Ook de effecten van de jaarlijkse actualisatie van de afval- en rioolbegroting, in verband met onder andere prijsstijgingen, zijn niet meegenomen. Deze actualisatie vindt plaats in aanloop naar de Begroting 2026. In de tarieven voor 2026 die eind 2025 aan uw raad ter besluitvorming worden voorgelegd, worden de effecten van beide punten verwerkt.